Maar liefst 6 miljoen kopjes koffie uit 400 machines worden er jaarlijks geschonken bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Dankzij contractmanager Anne Ensing en haar collega’s van het Inkoopuitvoeringscentrum (IUC) van DJI is die koffie nu duurzaam en eerlijk geproduceerd.
Voetafdruk verkleinen
Anne: ‘Toen het contract met de koffieleverancier afliep, heeft inkoop de vraag gesteld: gaan we op deze voet verder of steken we dit contract duurzamer in? Inkoop moet in deze tijd meer zijn dan het afsluiten van een zakelijk contract. Je wilt leveranciers uitdagen om samen maatschappelijke doelstellingen te behalen. En als uitvoeringsorganisatie willen we onze ecologische voetafdruk graag verkleinen.’
'Samen ontwikkelen we ambities. Ook tijdens het contract is er ruimte voor innovatie in plaats van dat er dan opnieuw moet worden aanbesteed'
Ruimte voor innovatie
Om het koffiecontract duurzamer in te steken, is voor een nieuwe methodiek gekozen: Rapid Impact Contracting (RIC). Anne: ‘Deze methodiek is gebaseerd op ambities in plaats van op eisen. Er stond niet zwart op wit wat we verwachtten van een partij, maar we gaven ze de ruimte om samen met een voorstel te komen. Hierdoor is er ook tijdens het contract nog ruimte voor innovatie in plaats van dat er dan opnieuw moet worden aanbesteed.’
Ambities verwezenlijken
Het IUC heeft voor de aanbesteding een aantal ambities geformuleerd, zoals: ‘we willen maximaal bijdragen aan verantwoorde productie en consumptie’ en ‘we willen maximaal bijdragen aan het verminderen van ongelijkheid’. Anne: ‘Leveranciers mochten vervolgens aangeven hoe ze die ambities wilden verwezenlijken. Duidelijk was dat een partij zich niet zelfstandig kon inschrijven, want iets als verantwoorde productie betreft de hele keten. Er was dus samenwerking nodig met ketenpartners.’
'Boeren in Rwanda krijgen een eerlijke prijs voor hun bonen'
Bundeling van krachten
Nu ligt er een innovatief, transparant contract en krijgt DJI goede koffie voor een eerlijke prijs. Leverancier van koffieautomaten Maas, koffiebranderij Koffielust en koffiebonenleverancier Pure Africa bundelen de krachten. Anne: ‘We zien het contract als een partnerschap. Samen gaan we concrete doelstellingen bepalen. Want deze vorm van aanbesteden houdt ook in dat je de concrete invulling dus pas achteraf vastlegt, mét de leveranciers. Voordeel is dat je de expertise van de leveranciers dan kan benutten. De marktpartijen weten als de beste wat haalbaar is en wat niet.’
Microkredieten voor boeren
Anne: ‘We hebben volledig inzage in wie wat overhoudt aan de koffie, tot de koffieboeren in Rwanda aan toe. Dankzij Pure Africa krijgen zij een eerlijke prijs voor hun bonen en wordt geïnvesteerd in microkredieten waarmee ze kunnen investeren in hun bedrijf. Het roosteren van de bonen gebeurt door Koffielust: een koffiebranderij in het historische gevangenisdorp Veenhuizen. Een aantal gedetineerden van DJI met meer vrijheden mogen, vlak buiten de muren van de gevangenis, daar bonen branden. Het plan is om ook binnen de muren van de gevangenis een branderij te realiseren, zodat nog meer gedetineerden daar werk vinden.’
