Telefoongebruik achter het stuur is levensgevaarlijk en strafbaar. Nederland is het eerste land in Europa dat slimme camera’s inzet om appende of bellende bestuurders te pakken. Jan Pieter de Leeuw is als senior inkoper bij het Openbaar Ministerie (OM) een van de aanjagers van dit impactvolle inkooptraject.
Geblindeerde busjes
Jan Pieter: ‘Automobilisten checken even Instagram of sturen een appje. Gevolg daarvan is dat ook de ongevallen, en met name de zware ongevallen, in het verkeer toenemen. Een levensgevaarlijke ontwikkeling. Tot nu toe controleerde de politie bijvoorbeeld vanuit geblindeerde busjes of touringcars. Soms werd iemand op heterdaad gepakt. Maar telefoongebruik is een lastige overtreding om met het blote oog op te sporen.’
'Telefoongebruik in de auto is lastig met het blote oog op te sporen'
Australië
Het team van Jan Pieter ging op onderzoek uit. Jan Pieter: ‘We kwamen uit bij een bedrijf in Australië. Hun slimme camera heeft een kijkhoek die van hoog naar laag gaat. Ook als de chauffeur de telefoon op zijn schoot houdt, ziet de camera dat dus. Dankzij infrarood licht werkt de camera dag en nacht en onder alle weersomstandigheden, ook bij stromende regen. En hij detecteert alleen telefoons en maakt dus geen registratie als je bijvoorbeeld een portemonnee op je schoot hebt.’
400 boetes per dag
Met de camera’s van deze partij is een half jaar lang een pilot uitgevoerd. De effectiviteit bleek hoog. In die testperiodes betrapten 2 camera’s op 1 dag al ruim 400 bestuurders met een telefoon in hun hand: goed voor bijna 100.000 euro aan boetes. Na een evaluatie van de pilot volgt de volgende fase: het aanbestedingstraject voor meerdere camera’s voor regulier opsporingsgebruik. Ook bij die aanbesteding zal Jan Pieter de regie voeren.
'Voor de slimme camera's moesten we letterlijk naar de andere kant van de wereld'
Ruimere regels
Omdat de slimme camera’s bedoeld zijn voor opsporingsdoeleinden, gelden er ruimere aanbestedingsregels dan bij ‘normale’ inkooptrajecten. Jan Pieter: ‘We mochten de opdracht ook buiten Europa uitzetten om zo de meeste innovatieve oplossing te krijgen. Dit soort camera’s worden nog niet in Europa ontwikkeld en daarom moesten we letterlijk naar de andere kant van de wereld. Dat maakte deze pilot complexer maar ook uitdagender. En alles ging in het Engels, wat ook niet altijd voorkomt.’
Nederland veiliger maken
De impact van deze aanbesteding is enorm en dat is wat Jan Pieter drijft in zijn werk. Jan Pieter: ‘Er gebeuren gewoon veel minder ongelukken als automobilisten sneller gepakt worden op telefoongebruik. Ik werk al bijna 40 jaar bij het Openbaar Ministerie en dat is niet voor niets. Ik vind het belangrijk om bij te dragen aan de opsporing en vervolging van strafbare feiten: van winkeldiefstal tot verkeersovertredingen. Ook al ben ik bezig met papierwerk, ik heb altijd dat ene doel voor ogen. Nederland een stukje veiliger maken.’
